Landbouw

De landbouwsector in Nederland is bezig met een overgang (transitie) naar een toekomstbestendige landbouw. Een landbouw met hoge biodiversiteit en waterkwaliteit en minder uitstoot van broeikasgassen en stikstof. Die overgang helpt mee om de (inter)nationale doelen voor natuur en stikstof, water en klimaat te bereiken. In Krimpenerwaard willen we bijdragen aan deze (inter)nationale doelen. Ook willen we voor agrarische bedrijven een realistisch verdienmodel en ruimte om in te spelen op veranderingen.

We werken samen aan de opgaven

Het Ministerie van Landbouw heeft in 2022 het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) opgesteld. Hierin staan de doelen voor het landelijk gebied. Die doelen komen voor een groot deel uit (inter)nationale wet- en regelgeving. Elke provincie werkt aan plannen om de doelen te bereiken. Zuid-Holland heeft de Krimpenerwaard als deelgebied aangewezen. Dat betekent dat we op gebiedsniveau samenwerken om de doelen te bereiken.  

In de Krimpenerwaard werken de provincie Zuid-Holland, de gemeente Krimpenerwaard, de waterschappen, agrarische- en natuurorganisaties samen aan onze opgaven. Dit gebeurt via het Zuid-Hollands Programma Landelijk Gebied. We doen dit via een regiegroep. En op een manier die past bij wat we als gemeente Krimpenerwaard voor ogen hebben met een vitaal buitengebied.

Belangrijkste opgaven voor het buitengebied 

De bodem in de Krimpenerwaard bestaat voor een groot deel uit veen. Deze bodem daalt. Dat gebeurt door inklinking (de grond krimpt door minder water of droogte) en door oxidatie (veen verbrandt als het in aanraking komt met de zuurstof in de buitenlucht). Daardoor wordt de veenlaag dunner. Dit geeft schade aan woningen en wegen. Ook is het een groot probleem voor agrariërs. Verder heeft het negatieve effecten op de waterveiligheid en het watersysteem. Daarom is het remmen van de bodemdaling een belangrijke opgave.

Er komen steeds minder soorten planten en dieren, ook in de Krimpenerwaard. Het is belangrijk voor de natuur dat we de biodiversiteit weer vergroten. Insecten en bijen zorgen voor bestuiving en zijn voedsel voor andere dieren. En biodiversiteit is belangrijk voor schone lucht, schoon water en de natuurlijke beheersing van ziekten en plagen in de polder.

Het aantal weidevogels in het hele land neemt flink af. In de Krimpenerwaard wordt hard gewerkt om te zorgen dat het aantal weidevogels weer toeneemt. We zien dat in delen van de Krimpenerwaard het nemen van andere maatregelen om het land te beheren helpt. Door het toepassen van weidevogelbeheer op meer stukken land, wordt de Krimpenerwaard nog aantrekkelijker voor de weidevogels.

Er komt stikstof in de lucht, onder andere door mest. Ook maakt mest de bodem voedselrijker. Daardoor worden plantensoorten die hier niet tegen kunnen verdrukt door soorten die hier wel tegen bestand zijn. De diversiteit aan planten- en daarmee diersoorten neemt af. Ook broeikasgassen als methaan en CO2 (koolstofdioxide) willen we terugdringen. Deze dragen bij aan klimaatverandering. Methaan wordt afgegeven door dieren tijdens hun voedselvertering. CO2 komt vrij uit veengrond door oxidatie (veen verbrandt als het in aanraking komt met de zuurstof in de buitenlucht). Dit proces kan worden afgeremd door de bodem natter te houden.

Om de waterkwaliteit te verbeteren is het van belang om de uitstoot van milieuvreemde stoffen te voorkomen. Denk bij milieuvreemde stoffen aan bestrijdingsmiddelen, medicijnresten, PFAS, micro- en nano-plastics. Ook is het belangrijk om de uitstoot van meststoffen als stikstof en fosfaat te verminderen. Daarnaast helpt het om sloten en slootkanten zoveel mogelijk natuurvriendelijk te beheren. 

Klimaatadaptatie is het aanpassen aan het klimaat dat verandert. Er komen meer en langere periodes van droogte en het gaat vaker en harder regenen. We moeten toe naar een water- en bodemsysteem dat met die veranderingen om kan gaan. Een goede en slimme samenwerking en inrichting op het gebied van het water- en bodembeheer is hiervoor belangrijk. Het is ook van belang om het huidige watersysteem te behouden en versterken, zoals onze dijken. Bij een hoog waterpeil moeten we het water zo veel mogelijk ruimte geven. Verder moeten we de vraag naar water en het gebruik ervan zo veel mogelijk beperken.

Bij ruimtelijke ontwikkelingen is het belangrijk om uit te gaan van de natuurlijke omstandigheden van water en bodem. Ruimtelijke ontwikkelingen zijn onder andere woningbouw, bedrijventerreinen, natuur en waterwinning. Ook zijn de natuurlijke omstandigheden van water en bodem van belang bij het nadenken over hoe we nu de grond gebruiken, zoals door bijvoorbeeld de landbouw. Water- en bodemsturend draagt bij aan de kwaliteit van het gebied. En het zorgt ervoor dat het beheer en de kosten van gebouwen en openbare voorzieningen beheersbaar blijven.

Er verandert veel voor agrariërs. We willen met elkaar zorgen voor een toekomstbestendige landbouw in de Krimpenerwaard, waarbij agrariërs ook genoeg kunnen verdienen. Een goede boterham, nu en in de toekomst, zonder per se vast te houden aan de huidige bedrijfsopzet en werkwijze. Belangrijk voor een goed toekomstperspectief is ook landbouw die een gezonde bodem en natuur ondersteunt. We willen dat er voor de volgende generatie agrariërs ook een toekomst is in de Krimpenerwaard.